« فلزات سنگین» در میوه و سبزیجات ایرانی

موضوع آلودگی محصولات کشاورزی در ایران، طی سال‌های اخیر همواره چالشی میان دستگاه‌های اجرایی و متولیان امور سلامت ایرانیان بوده که می‌تواند نظام سلامت کشور را تهدید کند. آن‌گونه که حسین صفایی می‌گوید: «به طور هفتگی، 100 نمونه از محصولات کشاورزی و میوه و تره بار در شهر تهران در آزمایشگاه تخصصی، آزمایش می‌شود که نتایج حاصله از این آزمایش‌ها، بیانگر بالا بودن آلودگی و سطح استفاده از سموم در 10 تا 21 درصد از محصولات کشاورزی است.» این آزمایشات بر اساس استانداردهای دقیق روز دنیا بر روی محصولات کشاورزی مختلف که از مناطق مختلف کشور وارد تهران می‌شود، صورت می‌گیرد. نتایج آزمایشات هفتگی، در قالب گزارش های ماهانه که با تحلیل آلودگی‌های محصولات و میزان و درصد آنهاست ، به دستگاه‌های ذی ربط ربط دولتی ارائه می‌شود.

گزارش هایی که جدی گرفته نمی‌شود

موضوع آلودگی محصولات کشاورزی توزیعی در شهر تهران پس از آنکه با گزارش‌های رسمی، مورد تایید قرار می‌گیرد، نیاز به پیگیری و اقدام برای کاهش و رفع آلودگی دارد. آن‌گونه که از شواهد بر می‌آید، اقدامی‌جدی برای پیگیری گزارش‌های آلودگی محصولات انجام نشده و گزارش‌های رسمی‌سازمان میادین میوه و تره بار شهرداری تهران به وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بازرگانی و سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی که میزان آلودگی محصولات و منطقه جغرافیایی آن را نشان می‌دهد، این ادعا را تایید می‌کند.

بنا به استناد آزمایش‌های سم شناسی صورت گرفته کنترل و اقدام موثری برای کنترل سموم سبزیجات و میوه ها انجام نمی‌شود و محصولات مسموم به خورد شهروندان می‌رود. این در حالی است که سیستم های کنترل و سنجش سموم در بسیاری از شهرهای ایران صورت نمی‌گیرد و آنجایی که انجام می‌شود کنترلی برای خارج کردن محصولات آلوده صورت نگرفته است.

مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره بار شهر تهران درباره اینکه چرا اجازه عرضه چنین محصولاتی در شهر داده می‌شود به «قانون» می‌گوید: شهرداری متولی نظارت بر تولید محصولات و سلامت آنها نیست و طبق قانون، تنها فضایی را برای عرضه مستقیم و بدون واسطه محصولات کشاورزی در اختیارباغداران و کشاورزان می‌گذارد. نهادهای مسئول دولتی در خصوص سلامت محصولات کشاورزی باید اقدام و نظارت داشته باشند که در تلاش هستیم بر اساس گزارش های رسمی‌و تایید شده مرکز پایش محصولات کشاورزی، هماهنگی با دولت برای کاهش استفاده از سموم و آلودگی ها در محصولات صورت گیرد.

فلزات سنگین، سموم و آفت کش‌ها در محصولات کشاورزی

گفته‌های مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره بار شهرداری تهران حاکی است که «بر‌اساس پایش محصولات کشاورزی، درصد باقیمانده فلزات سنگین، سموم و آفت‌کش‌ها در گروه‌هایی از محصولات تولیدی کشور از حد مجاز بالاتر است.» صفایی می‌گوید: ما گزارش ها را به دستگاه‌های دولتی می‌دهیم و کشاورز هم باید از سوی دستگاه های متولی متوجه درصد غیر مجاز سموم در محصول تولیدی خود شد و آن را کنترل کند. قوانین هم به گونه ای نیست که اگر محصولی آلودگی داشت، آن را برگردانیم و از این رو به دنبال ایجاد بستری برای عرضه محصولات کشاورزی سالم در میادین میوه و تره بار تهران هستیم. به گفته مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره بار شهر تهران، نزدیک به 30 درصد میوه و تره بار مصرفی تهرانی ها از طریق این میادین تامین می‌شود که افزایش سلامت محصولات این میادین به طور مستقیم افزایش سلامت جامعه را در پی دارد. مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره بار شهر تهران در ادامه گفت‌وگوی خود با «قانون» می‌گوید که «آلودگی محصولات کشاورزی، در مناطق مختلف ایران و بر اساس فصل متفاوت است و از این رو باید دستگاه‌های دولتی جدیت بیشتری در پیگیری گزارش آلودگی محصولات نشان دهند.»

محصولات جالیزی، آلودگی بیشتری دارند

اما طرح موضوع آلودگی محصولات کشاورزی مختص به هفته‌ها و ماه‌های اخیر نیست و از چند سال قبل، شورای شهر تهران پیگیر آلودگی‌هایی است که به گفته عضو شورای شهر تهران در محصولات جالیزی چون «گوجه فرنگی» مشهود بوده است. گفته هایی که «معصومه ابتکار»، دو سال پیش در صحن علنی شورای شهر مطرح کرد اما آن‌گونه که باید، دنبال نشد. وی اکنون اما «تداوم وجود آلودگی ها در برخی محصولات کشاورزی توزیعی در تهران» را در قامت رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران تأیید می‌کند. وی با بیان اینکه شورای شهر مصوبه‌ای برای پیگیری سلامت محصولات کشاورزی داشته است، می‌گوید: به طور مستمر پیگیر اجرای مصوبه ساماندهی عرضه فرآورده‌های غذایی در شهر هستیم و اخیراً نیز گزارشی از سوی سازمان میادین میوه و تره‌بار به شورای شهر آمده که نتیجه این گزارش ها به دستگاه‌های مربوطه اعلام شده است و باید بر اساس یک برنامه عملیاتی، دستگاه‌ها نسبت به رسیدگی این آلودگی ها اقدام کنند. وی می‌گوید: «سبزیجات و گونه‌های برگ پهن بیشترین آلودگی را دارند و در سیب زمینی‌ها و گوجه فرنگی‌ها بقایای سموم و فلزات سنگین، بالاتر از حد استاندارد است.» عضو شورای اسلامی ‌شهر تهران با اشاره به اینکه وزارت جهاد کشاورزی برای محصولات داخلی قانون تعیین کرده که تولید کنندگان به رفع آلودگی‌ها بپردازند، تأکید می‌کند: این کار کمتر صورت گرفته است. اینکه اعلام کنیم محصولات کشاورزی خطر جدی دارد و کدام فرآورده خطر آفرین است، مسئله‌ای علمی‌نیست ولی می‌توان گفت که اثر تجمعی این فراورده های غذایی و بقای آلودگی‌ها در محصولات، می‌تواند منشأ بروز بسیاری از مشکلات برای مردم باشد.

ابتکار با بیان اینکه کشاورزان باید به کاهش استفاده از کودهای شیمیایی اقدام کرده و به طور صحیح از سموم استفاده کنند، تصریح می‌کند: «باید گفت که در شرایط فعلی، سفره ایرانی از سلامت لازم برخوردار نیست و اینجا انتظار داریم وزارت بهداشت هم نقش خود را به عنوان ناظر ایفا کند.» وی همچنین با اشاره به اینکه میوه‌های وارداتی هم باید مورد پایش قرار گیرد، گفته که این کار همکاری گسترده دستگا‌ه‌های مختلف به ‌ویژه وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و بهداشت را می ‌طلبد

به نقل از پایگاه اطلاع رسانی قانون.