بازخوانی ساختار و وظایف اداره‌ی معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری مرکز

رییس اداره معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری مرکز به تشریح عملکرد این اداره پرداخت.

محمدرضا کامیار در گفت‌وگو با خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این باره گفت: از زمانی که کانون وکلای دادگستری مرکز در ایران تاسیس شده است، قانونگذار با تاسیس این کانون، پیش‌بینی کرد که ممکن است اشخاص خاصی باشند که حقوق‌شان ضایع شده باشد ولی توان اخذ وکیل را ندارند لذا برای حل مشکل این گروه از مردم که به آنها مردم بی‌بضاعت (مردمی که توان مالی ندارند) و مردم مظلوم (مردمی که حق‌شان ضایع شده است) گفته می شود، اداره معاضدت قضایی تاسیس شد.

وی با بیان اینکه یکی از وظایف اداره معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری مرکز این است که به ارائه خدمات رایگان حقوقی به مردم می‌پردازد، خاطرنشان کرد: این اداره به افراد بی‌بضاعت به صورت رایگان وکیل معاضدتی معرفی می‌کند و این وکیل همانند وکلایی که اشخاص استخدام می‌کنند و با او قرارداد می‌بندند و حق‌الوکاله می‌گیرند، تمام خدمات و وظایف به موکلشان را به صورت رایگان و مجانی انجام می‌دهند.

کامیار با بیان اینکه وظیفه دیگر اداره معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری مرکز این است که با هدف گسترش آگاهی‌های حقوقی مردم تاسیس شده است، اظهار کرد: مردم معمولا در زندگی روزمره‌شان با مسائل و مشکلات حقوقی مختلفی روبرو می‌شوند و به دلیل اینکه قانون را به طور کامل نمی‌شناسند و اطلاعات حقوقی کافی ندارند نیازمند استفاده از خدمات حقوقی دیگران هستند که این خدمات را جامعه‌ی وکلا عهده‌دار هستند و این خدمات حقوقی رایگان توسط اداره معاضدت قضایی در قالب راهنمایی و مشاوره حقوقی به تمامی مردمی که مراجعه می‌کنند و سوال دارند، ارائه می‌شود.

رییس اداره معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری مرکز با تاکید بر اینکه اداره معاضدت قضایی، عهده‌دار ارائه مشاوره حقوقی رایگان به کلیه مراجعه‌کنندگان به کانون وکلاست، اظهار کرد: از آنجا که مشکلات مردم بسیار است و مراجعه به کانون وکلای مرکز برایشان دشوار است، با همکاری دادگستری‌ها در داخل خود دادگستری‌ها، دفاتر معاضدت قضایی تشکیل شده است که همکاران وکیل‌مان به طور منظم هر روزه در آنجا حضور دارند و اگر مردم سوال حقوقی داشته باشند به صورت رایگان پاسخگو خواهند بود.

وی تصریح کرد: به عبارتی دیگر کانون وکلای دادگستری مرکز بخشی دارد که خدمات آن بخش، خدمات رایگان و هدفش نیز، هدف بشردوستانه و نودوستانه و خیرخواهانه بوده و انجام وظیفه اجتماعی در قبال جامعه به صورت ارایه خدمات معنوی و رایگان را بر عهده دارند.

کامیار درباره اینکه وکلای معاضدتی چه تفاوتی با وکلای تسخیری دارند؟ گفت: وکلای معاضدتی، وکلای تسخیری نیستند؛ گرچه وکلای تسخیری هم به صورت رایگان به ارائه خدمات به موکل‌شان می‌پردازند ولی باید گفت که وکلای تسخیری، وکلایی هستند که در پرونده‌های کیفری ورود پیدا می‌کنند ولی مکانیزم معرفی و انتخاب این وکلا یک مکانیزم خاص است در صورتی که وکلای معاضدتی در دعاوی حقوقی، مدنی و خانوادگی و بازرگانی ورود پیدا می کنند و مکانیزم انتخاب این وکلا به صورتی است که شخص مراجعه کننده باید عدم توانایی مالی‌اش را اثبات کند و در صورتی که عدم توانایی مالی اشخاص تایید شود، ما به این افراد وکیل معاضدتی معرفی می کنیم.

رییس اداره معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری مرکز با بیان این که در کانون وکلای مرکز یک کمیسیونی به نام کمیسیون تسخیری نیز وجود دارد، ادامه داد: در این کمیسیون، هرگاه دادگاهی اعلام کند که شخص متهم است و نیاز به وکیل دارد؛ ما به صورت رایگان به این افراد، وکیل تسخیری معرفی می کنیم.

وی درباره این که حق الوکاله وکلای معاضدتی از کجا تامین می شود؟ گفت: تنها راهکاری که برای حق الوکاله وکلای معاضدتی در قانون پیش بینی شده، این است که اگر این وکلا در پرونده ای موفق شوند و موکلشان تبرئه گردد، دادگاه موظف است که زمانی که محکوم علیه را محاکمه می کند او را ملزم به پرداخت حق الوکاله کند. می توان گفت که این سیستم، سیستم ضعیفی است چرا که وکلای معاضدتی همیشه در پرونده ها موفق و پیروز نمی شوند و همیشه موکلان‌شان تبرئه نمی شود و شاید در بعضی مواقع موکلان وکلای معاضدتی توان مالی نداشته باشند و در برخی از مواقع هم امکان دارد که وکلای معاضدتی قبل از صدور حکم و با برقراری صلح و سازش در پرونده ای که در دست دارند، موفق شوند.

کامیار تصریح کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا، نگاه‌شان به وکلای معاضدتی، یک نگاه حاکمیتی و حکومتی است و قبول دارند که وظیفه دولت است که از اقشار مستضعف و محروم جامعه حمایت کند و این موضوع را در تحقق عدالت موثر می دانند و اعتقاد دارند که اگر در یک اجتماع، عدالت حاکم باشد و حق کسی ضایع نشود، همه اقشار جامعه از این موضوع سود می برند و در اکثر این کشورها مردم به صورت رایگان از خدمات حقوقی بهره مند می شوند و وکیل هم حق الوکاله اش را از دولت می گیرد.

رییس اداره معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری مرکز در پایان گفت: در اغلب کشورهای دیگر، بودجه هایی که برای خدمات معاضدت قضایی هزینه می شود سرسام آور است. به عنوان مثال در کشور هلند با دارا بودن 16 میلیون جمعیت، در سال 2010 هزینه خدمات حقوقی اش برای افراد بی بضاعت 560 میلیون یورو بوده که نزدیک به یک میلیارد دلار و در کشور ما نزدیک به سه هزار میلیارد تومان می شود؛ در حالی که در ایران ما این خدمات را به صورت رایگان به مردم ارایه می دهیم و سال‌هاست که خدمات معاضدت قضایی به مردم ارایه می شود و وکلا بدون هیچ چشم داشتی به ارایه خدمات رایگان حقوقی به مردم می پردازند اما هیچ وقت دولت از این وکلا حمایت نکرده و هیچ وقت هزینه ای را در قبال حق الوکاله وکلای معاضدتی برعهده نگرفته است.