وعده های پرخرج، فریبنده و بی ربط انتخاباتی

چرا کاندیداهای مجلس وعده‌های پرخرج و فریبنده می‌دهند و این رفتار آنها چه تبعاتی را در پی دارد؟

به گزارش ایسنا، «اقتصادنیوز» آورده است: وصل کردن دریای خزر به خلیج فارس، ساخت فرودگاه، احداث کارخانه BMW، ایجاد تقسیمات جدید کشوری، کشتی‌سازی، احداث راه، شاغل کردن بیکاران، متاهل کردن مجردان، دادن پست‌های دولتی، تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام، منطقه آزاد کردن حوزه انتخابیه، ساخت سد، احداث کارخانه سیمان‌سازی یا ذوب‌آهن یا فولادسازی و آسفالت کردن کوچه‌ها این‌ها همه بخش‌هایی از وعده‌های مطرح شده کاندیداهایی است که فکر می‌کنند پس از ورود به مجلس قادر به انجام آن هستند.

اما آیا همه این اقدامات در حیطه اختیارات نماینده‌های مجلس است که چنین وعده‌هایی را مطرح می‌کنند؟ آیا آن‌ها در جریان نیستند یا به دلیل بی‌اطلاعی مردم این چنین وعده‌هایی را مطرح می‌کنند؟ سرانجام این وعده‌ها چه می‌شود و آیا فقط محقق نشدن این وعده‌ها پایان کار است یا این چنین اتفاق‌هایی می‌تواند تبعاتی را در پی داشته باشد؟

بر اساس گزارشی که در این شماره هفته‌نامه «تجارت فردا» منتشرشده، آن طور که در قانون اساسی وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی تبیین شده، این نماینده‌ها تنها در دو مقوله قانون‌گذاری و نظارت اختیاراتی دارند و طبیعتا این به منزله آن است که آن‌ها اختیارات اجرایی ندارند. اما با این حال برخی نامزدهای انتخاباتی از انجام یک سری اقدامات اجرایی سخن می‌گویند که پس از ورود به مجلس برای تحقق آن وعده خود چاره‌ای جز متوسل شدن به بخش‌های اجرایی کشور ندارند؛ حال یا با چانه‌زنی یا با اعمال فشار.

شاید به همین دلیل هم است که می‌توان گفت تحقق وعده‌های انتخاباتی کاندیدا‌ها با استفاده از بودجه‌های دولتی به نوعی پیش‌خور کردن منابع استان‌ها می‌شوند. گویی منابع هنوز اختصاص پیدا نکرده‌، خرج شده‌اند و نامزد‌ها هنوز به مجلس راه پیدا نکرده، مشخص کرده‌اند که در اختصاص بودجه استان خود برای هدایت این منابع به سمت کدام بخش‌ها تلاش خواهند کرد.

وعده‌های فریبنده

«شاهدیم که برخی نامزدهای انتخابات مجلس نهم به مردم قول آسفالت کوچه‌ها را می‌دهند، در حالی که این در حیطه اختیار نماینده نیست.» این شاید تنها یکی از معمولی‌ترین وعده‌ها در ایام انتخابات نماینده‌های مجلس باشد. موضوعی که اسفند ماه سال 90، حسین نقوی حسینی، نماینده دوره‌های هشتم و نهم مجلس بیان کرده و چنین ادامه داده بود: «برخی کاندیدا‌ها از بی‌اطلاعی مردم سوءاستفاده کرده و وعده‌های خارج از حیطه نمایندگی مبنی بر متاهل کردن مجرد‌ها یا شاغل کردن بیکاران را می‌دهند، در حالی که این وعده‌ها غیرعملی است.»

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به خبرگزاری دانشجو گفته بود: «در عجیب‌ترین وعده و وعیدهای انتخاباتی شاهدیم که کاندیدایی از وصل کردن دریای خزر به خلیج فارس خبر داده است تا از این طریق تحول اقتصادی را در کشور ایجاد کرده و پروژه‌های کلان ملی را دنبال کند. اما به قول دوستان امکان وصل دریای خزر و خلیج فارس تنها از طریق خودکار و روی نقشه امکان‌پذیر است.»

در کنار این‌ها، وعده رایج دیگر مربوط به تقسیمات کشور و وعده‌های مربوط به آن است. گویا در سال‌های اخیر آنقدر این موضوع رایج شد که 17 آذرماه امسال مدیرکل تقسیمات کشوری وزارت کشور در یک گفت‌وگوی رسانه‌ای هشدار داد: «نامزدهای انتخابات درباره ایجاد تقسیمات کشوری به مردم تعهد ندهند.»

زهرا احمدی‌پور متذکر شده است: «متاسفانه در دوره‌های انتخاباتی، نامزد‌ها برای کسب رای وعده‌هایی برای ایجاد تقسیمات جدید کشوری می‌دهند در حالی که این تقسیمات براساس ظرفیت‌های موجود انجام می‌شود نه براساس تبلیغات. وعده‌هایی که نامزدهای انتخاباتی می‌دهند تقسیمات کشوری را از ریل قانونی خارج می‌کند.»

بر اساس این گزارش تجارت‌فردا، گذشته از وعده‌های اجرایی چون آسفالت کردن خیابان‌ها و تغییر در تقسیمات کشوری برخی وعده‌های نماینده‌های مجلس به خودشان هم قابل توجه است. انگار که نامزد‌ها حتی پس از حضور در مجلس و رسیدن به هدف نماینده شدن هم دست از طرح وعده‌های عجیب برنمی‌دارند. سوم خرداد ماه سال گذشته، در آستانه انتخابات هیات رئیسه مجلس بولتن‌نیوز گزارش داده بود یکی از نمایندگان خطاب به همکاران خود عنوان کرده: «به من رای دهید تا به هیات رئیسه بروم و حقوق شما را دو برابر ‌کنم.»

از فرودگاه‌سازی تا کشتی‌سازی و احداث کارخانه BMW

اما داستان وعده‌های عجیب کاندیدا‌ها به تقسیمات کشوری و آسفالت کردن خیابان‌ها ختم نمی‌شود. اخیرا یک کاندیدای احتمالی مجلس از احداث کارخانه BMW و یک کارخانه کشتی‌سازی پس از ورود به مجلس سخن گفته است. این کاندیدا در گفت‌وگویی با یک رسانه محلی شهر ماسال، بازگرداندن آموزش پزشکی از وزارت بهداشت به وزارت علوم، تحویل دانشگاه آزاد به وزارت علوم و تاسیس دانشگاه مستقل طب مکمل را به عنوان برنامه‌های اصلی خود عنوان کرده است.

وی همچنین احداث جاده مستقیم از ماسال تا ماسوله و تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام حوزه انتخابیه تالش، تبدیل دو شهرستان تالش و رضوانشهر به عنوان منطقه آزاد تجاری اقتصادی، احداث کارخانه ذوب‌آهن و فولادسازی در تالش و احداث کارخانه کشتی‌سازی در رضوانشهر را از دیگر برنامه‌های خود عنوان کرده و مدعی شده در صورت پیروزی در انتخابات مجلس تالش خط تولید شرکت معتبر BMW در شهرستان ماسال را احداث خواهد کرد.

با این حال از این شکل وعده‌های خارق‌العاده تنها مربوط به دوره جاری انتخابات مجلس نیست. در دوره‌های پیشین انتخابات مجلس هم از این جنس اتفاق‌ها رخ داده است. اخیرا یکی از شهروندان کهگیلویه در رسانه‌های این منطقه پس از تهیه لیستی از وعده‌های نامزدهای راه یافته به مجلس نهم، نامه‌ای را منتشر کرده که در آن خطاب به نماینده‌های این استان نوشته است کدام یک از شعارهای قبلی خود را اجرا کرده‌اند.

در این لیست وعده‌هایی چون «افتتاح کارخانه سیمان خاکستری سه هزار تنی سپو و ایجاد 400 فرصت شغلی با راه‌اندازی آن»، «افتتاح پتروشیمی دهدشت»، «ساخت و نهایی‌سازی سد مارون 2 و نیروگاه برق آبی در کنار این سد»، «بازسازی و بهسازی جاده خطرناک دهدشت - سوق به لنده با تامین اعتبار دو میلیاردی»، «پروژه انتقال آب سد کوثر به دهدشت شرقی و غربی»، «تأسیس شرکت نفت به صورت مستقل در منطقه نفت خیز بهمئی»، «ایجاد کارخانه تراکتورسازی در بهمئی»، «افتتاح کارخانه آجر و سفال دهدشت در چنگلوا»، «راه‌اندازی نیروگاه برق سیکل ترکیبی در شهرستان کهگیلویه»، «ایجاد دانشکده کشاورزی در شهرستان کهگیلویه» و چندین وعده اجرایی دیگر وجود دارد؛ وعده‌هایی که شاید هر نماینده‌ای برای عملی کردن آن تنها راهش متوسل شدن به دستگاه‌های اجرایی چون وزارتخانه‌های صنعت، نیرو، نفت، علوم و ... است.

اما هیچ کدام از این وعده‌های اجرایی تاکنون به اندازه وعده فرودگاه‌سازی در آمل حاشیه نداشته‌اند. طرح این وعده در حالیست که مدیران عامل پیشین و فعلی شرکت فرودگاه‌های کشور بار‌ها گفته‌اند فعلا از کل فرودگاه‌های کشور شاید به تعداد انگشتان یک دست فرودگاه‌های کشور می‌توانند هزینه‌های جاری خود را تامین کنند و بقیه سودده نیستند.

این وعده در حالی توسط یکی از نماینده‌های فعلی مجلس مطرح شده که بر اساس گزارش‌های رسانه‌های محلی این منطقه «از نظر کار‌شناسی هم به هیچ عنوان ساخت فرودگاه مسافری در حالی که یک فرودگاه در فاصله‌ای کمتر از 100 کیلومتری و فاصله زمانی یک ساعته وجود دارد امکان دریافت مجوز ندارد، مگر آنکه شرایط خاص مانند جنگ و شرایط امنیتی خارق‌العاده تعریف شود که در حال حاضر در چنین شرایطی قرار نداریم.» از آنجالب‌تر گزارش یکی از پایگاه‌های خبری استان مازندران است که نوشته در حالی این نماینده گفته شرایط مورد نیاز برای اجرایی شدن فرودگاه آمل در منطقه گاودشت فراهم است که منطقه گاودشت بر اساس تقسیمات ارضی وزارت کشور متعلق به شهرستان بابل است نه آمل!

اشتغالزایی، رفع محرومیت، حضور فعال بانوان در جامعه، آزادی بیان در دانشگاه‌ها، راه‌اندازی صنایع سنگین، رونق کشاورزی و پتروشیمی نیز از جمله وعده‌هایی است که پس از مطرح شدن در منطقه بویراحمد رسانه‌های محلی آنجا واکنش نشان داده‌اند.